ప్రకృతి-వికృతి
తెలుగు ఒక ద్రావిడ భాష, కానీ ఈ భాష సంస్కృత భాష నుండి ఎన్నో పదాలను అరువు (అప్పు) తెచ్చుకున్నది.
ఇప్పుడు ఈ భాషలోని పదాలను నాలుగు రకాలుగా విభజించడం జరిగినది.
- 1. గ్రామ్య పదములు (ఇవి అచ్చ తెలుగు పదములు)
- 2. ప్రాకృత పదములు ( ఇవి సంస్కృతం నుండి అరువు తెచ్చుకున్న పదాలు)
- 3. వికృత పదములు ( ఇవి సంస్కృత పదాలకు కొన్ని మార్పులు చేయగా ఏర్పడిన పదములు)
- 4. అరువు పదములు ( ఇవి ఉర్దూ, ఆంగ్లం మొ|| భాషల నుండి అరువు తెచ్చుకున్న పదములు )
ఉదాహరణ :
Happy అనే ఆంగ్ల పదానికి ఈ నాలుగు రకాల పదాలు ఏమిటో చూద్దాము.
- గ్రామ్య పదం ( అచ్చ తెలుగు పదం) – ” అలరాటం “
- ప్రాకృత పదం ( సంస్కృతం ) – ” సంతోషం”
- వికృత పదం – ” సంతసం “
- అరువు పదం – ” ఖుషి “
| ప్రకృతి | వికృతి |
|---|---|
| అంబ | అమ్మ |
| అక్షరము | అక్కరము |
| అగ్ని | అగ్గి |
| అద్భుతము, అపూర్వము | అబ్బురము |
| అనాథ | అనద |
| అమావాస్య | అమవస |
| ఆకాశము | ఆకసము |
| ఆధారము | ఆదరువు |
| ఆశ | ఆస |
| ఆశ్చర్యము | అచ్చెరువు |
| ఆహారము | ఓగిరము |
| ఆజ్ఞ | ఆన |
| కథ | కత |
| కన్య | కన్నె |
| కవి | కయి |
| కార్యము | కర్జము |
| కుంతి | గొంతి |
| కుమారుడు | కొమరుడు |
| కుఠారము | గొడ్డలి |
| కులము | కొలము |
| కృష్ణుడు | కన్నడు |
| ఖడ్గము | కగ్గము |
| గ్రహము | గాము |
| గృహము | గీము |
| గుణము | గొనము |
| గౌరవము | గారవము |
| ఘోరము | గోరము |
| చంద్రుడు | చందురుడు |
| జ్యోతి | జోతి |
| జ్యోతిషము | జోస్యము |
| తంత్రము | తంతు |
| తరంగము | తరంగ |
| తర్కారి | తక్కెడ |
| త్యాగం | చాగం |
| తీరము | దరి |
| దిశ | దెస |
| దీపము | దివ్వె |
| ద్వీపము | దీవి |
| దుఃఖము | దూకవి |
| దైవం | దయ్యము |
| దృఢము | దిటము |
| ధర్మము | దమ్మము |
| ధాత | తార |
| నిత్యము | నిచ్చలు |
| నిద్ర | నిదుర |
| నిమిషము | నిముసం |
| నిశా | నిసి |
| నీరము | నీరు |
| న్యాయము | నాయము |
| పక్షి | పక్కి |
| పద్యము | పద్దెము |
| పరుషం | పరుసం |
| పర్వం | పబ్బం |
| పశువు | పసరము |
| ప్రజ | పజ |
| ప్రతిజ్ఞ | ప్రతిన |
| ప్రశ్నము | పన్నము |
| ప్రాకారము | ప్రహరి |
| ప్రాణము | పానము |
| పుత్రుడు | బొట్టి |
| పుణ్యము | పున్నెము |
| పురి | ప్రోలు |
| పుస్తకము | పొత్తము |
| పుష్పము | పూవు |
| బంధువు | బందుగు |
| బలము | బలుపు |
| బహువు | పెక్కు |
| బ్రహ్మ | బమ్మ, బొమ్మ |
| బిలము | బెలము |
| భక్తి | బత్తి |
| భగ్నము | బన్నము |
| భద్రము | పదిలము |
| భాగ్యము | బాగెము |
| భారము | బరువు |
| భాష | బాస |
| భీతి | బీతు |
| భుజము | భుజము |
| భూమి | బువి |
| భేదము | బద్ద |
| మంత్రము | మంతరము |
| మతి | మది |
| మర్యాద | మరియాద |
| ముకుళము | మొగ్గ |
| ముక్తి | ముత్తి |
| ముఖము | మొగము |
| ముగ్ధ | ముగుద |
| మూలిక | మొక్క |
| మేఘుడు | మొగులు, మొయిలు |
| మృగము | మెకము |
| యంత్రము | జంత్రము |
| యత్నం | జతనం |
| యాత్ర | జాతర |
| యువతి | ఉవిద |
| రాత్రి | రాతిరి |
| రిక్తము | రిత్త |
| రూపము | రూపు |
| లక్ష్మి | లచ్చి |
| వశము | వసము |
| వర్ణము | వన్నె |
| విద్య | విద్దె |
| విధము | వితము |
| విజ్ఞానము | విన్నాణము |
| వేగము | వేగిరము |
| వేషము | వేసము |
| వైద్యుడు | వెజ్జ |
| వృద్ధ | పెద్ద |
| వృద్ధి | వద్ది |
| శక్తి | సత్తి |
| శయ్య | సెజ్జ |
| శాస్త్రము | చట్టము |
| శిఖా | సిగ |
| శిరము | సిరము |
| శీతము | సీతువు |
| శ్రీ | సిరి |
| శుచి | చిచ్చు |
| సంతోషము | సంతసము |
| సందేశము | సందియము |
| సత్యము | సత్తెము |
| సముద్రము | సంద్రము |
| సాక్షి | సాకిరి |
| సింహము | సింగము |
| సంధ్య | సంజ, సందె |
| స్తంభము | కంబము |
| స్త్రీ | ఇంతి |
| స్థలము | తలము |
| హృదయము | ఎద |
| చోద్యం | సోదెము |
| రూపము | రూపు |
| ముఖము | మొగము, మోము |
| సందేహము | సందియము |
| యువతి | ఉవిద |
| పినాకిని | పెన్న |
| పిత్తళ | ఇత్తడి |
| కుఠారము | గొడ్డలి |
| కావ్యము | కబ్బము |
| కుమారుడు | కొమరుడు |
| నిజము | నిక్కము |
| పీఠ | పీట |
| మతి | మది |
